سه راه آذری، چهل پنج متری زرند، بعد از بیست متری نیروی هوایی، ایستگاه حسینی (پل قادر)، پاساژ راهسازان، پلاک 10
شهران ، بالاتر از مسجد امام علی (ع) ، پاساژ مهدی ، بلوک 2 ،طبقه 1 ، واحد 2
تاورکرین‌ها، نقشی اساسی در ساخت و ساز سازه‌های عظیم ایفا می‌کنند. این جرثقیل‌های غول‌پیکر با بازوهای قدرتمند خود، بارهای سنگین را به ارتفاعات بلند می‌برند و جابجا می‌کنند. اما این غول‌های آسمان از چه اجزایی تشکیل شده‌اند و چگونه کار می‌کنند؟
در این مقاله، با اجزا و قطعات مختلف این جرثقیل‌های غول‌پیکر آشنا می‌شویم. با خواندن این مقاله، درک کاملی از قطعات تاورکرین به دست خواهید آورد و خواهید فهمید که چگونه این غول‌های آهنی، ساخت سازه‌های عظیم را ممکن می‌کنند.
در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم ؟
در دل هر پروژه‌ی عظیم ساختمانی، رقص هماهنگ غول‌های آهنی به چشم می‌خورد. تاور کرین‌ها با قامت‌های کشیده و قطعات تاور کرین قدرتمندشان، نقش کلیدی در جابه‌جایی مصالح در ارتفاع ایفا می‌کنند. این سازه‌ها از اسکلت اصلی به نام دکل تشکیل شده‌اند که به صورت قطعات روی هم سوار میشوند. بر روی دکل، بخش گردان قرار دارد که امکان چرخش بازوی اصلی برای حمل بار را فراهم می‌کند.
روی بازو، ترولی حرکت کرده و قلاب را به محل مورد نظر می‌رساند. در طرف دیگر، بازوی تعادل با وزنه‌های بتنی سنگین، تعادل سازه را در هنگام بلند کردن اجسام حفظ می‌کند. برای کنترل دقیق حرکات، کابین اپراتور در بالای دکل تعبیه شده است. موتورهای الکتریکی قدرتمند، نیروی لازم برای حرکت اجزای مختلف را تأمین می‌کنند. در صورت بروز مشکل، متخصصان تعمیر لیفتراک و جرثقیل می‌توانند به رفع ایرادات بپردازند. هم چنین ستفاده از تاور کرین به دلیل توانایی حمل بارهای سنگین در ارتفاع زیاد، برای پروژه‌های بلندمرتبه ایده‌آل است. اما خرید جرثقیل برای کارهای کوچک‌تر که نیاز به ارتفاع و ظرفیت باربری کمتری دارند، لزوما به صرفه نیست. در چنین مواقعی، راه‌حل‌هایی مانند خرید لیفتراک به دلیل تحرک بالا و مناسب بودن برای فضاهای محدود، کاربردی‌تر هستند.
بخش پایه یا استراکچر پایه، یکی از مهم ترین قطعات تاور کرین است که وظیفه تحمل وزن کل سازه و بار های وارده را بر عهده دارد و در اجزای اصلی جرثقیل و وظایف آنها ، بخش پایه یکی از بخش های حیاتی و اساسی در ساختار تاور کرین است.
پایه ثابت: در بتن محکم شده و برای تاور کرین های ثابت که در یک مکان مشخص قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. پایه ثابت از شاسی، میلگردهای انتظار، صفحه ستون و بتن ریزی تشکیل شده است.
شاسی: یک قاب فلزی است که به عنوان زیربنای پایه ثابت عمل می‌کند و میلگردهای انتظار را در خود جای می‌دهد.
میلگردهای انتظار: میلگردهایی هستند که از شاسی بیرون زده و در بتن ریزی فونداسیون تعبیه میشوند تا اتصال محکمی بین پایه و فونداسیون ایجاد کنند.
صفحه ستون: صفحه‌ای فلزی است که در بالای شاسی قرار می‌گیرد و محل اتصال سکشن‌های ارتفاعی به آن است.
بتن ریزی:برای ایجاد یکپارچگی و استحکام پایه، فضای بین شاسی و میلگردهای انتظار با بتن پر می‌شود.
پایه متحرک: این نوع پایه بر روی چرخ‌های مستحکم قرار گرفته و قابلیت جابجایی در محل پروژه را دارد. پایه متحرک از شاسی، چرخ‌ها، جک‌های ضدلرزش و سیستم تعلیق تشکیل شده است.
چرخ‌ها: باید از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار باشند تا بتوانند وزن کل سازه را تحمل کنند.
جک‌های تعادلی: جک‌های تعادلی برای افزایش پایداری و جلوگیری از لرزش تاور کرین در هنگام جابجایی و بارگیری استفاده میشوند.
سیستم تعلیق: سیستم تعلیق به منظور ایجاد حرکت نرم و روان پایه متحرک در نظر گرفته شده است.
سکشن های ارتفاعی: سکشن‌های ارتفاعی، بخشهای مختلف برج تاور کرین را تشکیل میدهند. این سکشن‌ها از جنس فولاد هستند و به صورت قطعات مجزا به هم مونتاژ میشوند. سکشن‌های ارتفاعی با استفاده از پیچ و مهره و پین‌های مخصوص به هم متصل میشوند. ارتفاع سکشن‌ها متغیر است و با توجه به نیاز پروژه و ارتفاع نهایی تاور کرین انتخاب می‌شود.
در صورت خرابی یا عدم استحکام کافی در قطعات تاور کرین ، کل سازه در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت. بنابراین، تعمیر جرثقیل و بازرسی‌های دوره‌ای بخش پایه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. علاوه بر این اگرچه تاور کرین برای پروژه‌های بلندمرتبه ایده‌آل است، اما راه‌حل‌های مانند قیمت لیفتراک برای کارهای کوچک‌تر با ارتفاع و ظرفیت باربری کمتر، به صرفه‌تر است.
بخش گردان، دومین بخش از “قطعات تاور کرین” است که وظیفه‌ی چرخش بازوی اصلی در جهات مختلف را بر عهده دارد. بخش گردان در قطعات تاور کرین این بخش از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
سیستم بالابر، یکی از مهم‌ترین قطعه از قطعات تاور کرین است که وظیفه‌ی بلند کردن و پایین بردن بار را بر عهده دارد. این سیستم از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
کابین اپراتور، محل استقرار اپراتور جرثقیل است که از طریق آن می‌تواند تمام حرکات و وظایف جرثقیل را کنترل کند. کابین اپراتور باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد تا اپراتور در داخل آن احساس راحتی و امنیت کند. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
تاور کرین‌ها به دلیل ارتفاع زیاد و جابجایی بارهای سنگین، از جمله تجهیزات پرخطر محسوب میشوند. به همین دلیل، به منظور حفظ ایمنی اپراتور و افراد حاضر در محل پروژه، از سیستم‌های ایمنی مختلفی در آنها استفاده می‌شود. برخی از این سیستم‌های ایمنی عبارتند از:
تاور کرین‌ها با قامت‌های بلند و قطعات تاور کرین قدرتمندشان، آسمان بسیاری از پروژه‌های عظیم ساختمانی را تسخیر کرده‌اند. اما این برتری ظاهری، تنها بخشی از ماجراست. استفاده از تاور کرین مزایای متعددی را برای پروژه‌های عمرانی به همراه دارد که سبب شده‌اند این سازه‌ها به رکن جدایی‌ناپذیر ساخت‌وسازهای بلندمرتبه تبدیل شوند.
یکی از مهم‌ترین مزایای تاور کرین، توانایی حمل بارهای سنگین در ارتفاع زیاد است. این ویژگی در پروژه‌هایی مانند برج‌سازی، پل‌سازی و کارخانجات صنعتی که نیاز به جابه‌جایی مصالح سنگین در طبقات بالا وجود دارد، کاربردی است. به لطف قدرت بالای تاور کرین، دیگر نیازی به برپایی داربست‌های مرتفع و ناایمن نیست.
علاوه بر توان بالا، دقت و کنترل‌پذیری فوق‌العاده‌ی قطعات تاور کرین، عامل دیگری است که برتری آنها را نسبت به سایر روش‌های حمل و نقل مصالح نشان می‌دهد. اپراتور تاور کرین می‌تواند با تسلط کامل، بار را به محل دقیق مورد نظر هدایت کند و این امر، سرعت و کیفیت اجرای پروژه را به نحو چشمگیری افزایش می‌دهد.
در جدول زیر به صورت خلاصه، به مهم‌ترین مزایای استفاده از تاور کرین اشاره شده است:
| مزیت | توضیح |
|---|---|
| توان حمل بار سنگین | جابه‌جایی ایمن و آسان مصالح ساختمانی در ارتفاع زیاد |
| دقت و کنترل‌پذیری بالا | هدایت و قرارگیری دقیق بار در محل مورد نظر |
| ایمنی در کار | کاهش خطرات ناشی از سقوط مصالح و برپایی داربست‌های مرتفع |
| سرعت بخشیدن به اجرا | صرفه‌جویی در زمان به دلیل حذف مراحل اضافی حمل و نقل |
تاور کرین‌ها از جمله جرثقیل‌های برجی هستند که در ساخت و سازهای بلندمرتبه کاربرد فراوانی دارند. این جرثقیل‌ها از قطعات مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. در این مقاله به معرفی برخی از مهم‌ترین قطعات تاور کرین‌ها پرداختیم. علاوه بر قطعات ذکر شده، تاور کرین‌ها از تجهیزات و سیستم‌های دیگری مانند سیستم برق، سیستم هیدرولیک، سیستم ترمز و سیستم ایمنی نیز استفاده می‌کنند. انتخاب نوع و ظرفیت تاور کرین به عوامل مختلفی مانند نوع پروژه، ارتفاع سازه، وزن بار و محدودیت‌های فضایی محل پروژه بستگی دارد.
